Historia jednego pomnika Ramzesa II

Ramzes II bez wątpienia zasługuje na swój przydomek Wielki. Żaden inny władca Egiptu ani wcześniej, ani później nie zapewnił mu tak dużego dobrobytu, ani stabilności gospodarczo-politycznej. To właśnie z czasów panowania owego faraona do dnia dzisiejszego, pomimo niszczącej działalności czasu oraz kolejnych najeźdźców, przetrwało najwięcej zabytków. Jednym z nich jest 11-metrowy posąg, którego historii przyjrzymy się dzisiaj.

Pierwsze promienie słońca spadają na oblicze Ramzesa II w pierwszy dzień po jego ustawieniu w GEM.

Niegdyś owy pomnik, mający przeszło 3200 lat, był ozdobą wielkiej świątyni Ptaha w Memfis, która niestety nie zachowała się do naszych czasów, głównie z powodu grząskiego oraz podmokłego terenu, na jakim została zbudowana.

 Tak niegdyś wyglądała świątynia Ptaha w Memfis, w której stał omawiany posąg.

 Dzisiaj z owej świątyni została jedynie garść kamiennych bloków.

Na tym bloku, stanowiącym niegdyś fragment kolumny, widzimy wypisane imiona Ramzesa II.

Sam pomnik odkrył włoski badacz Giovanni Battista Caviglia w 1820 roku. Pomnik z czerwonego granitu jeszcze w starożytności został rozbity na sześć części, a wszystkie próby naprawienia go współcześnie kończyły się klęską. Kolos spoczywał na kamiennym cokole aż do roku 1955, kiedy to ówczesny egipski premier, Gamal Abdel Nasser, podjął decyzję o naprawie pomnika i przeniesieniu go na plac Bab Al-Hadid w Kairze. Posąg został ustabilizowany stalowymi prętami wewnątrz i ustawiony na trzymetrowym cokole w pobliżu fontanny, a nazwa placu została zmieniona na Plac Ramzesa II.

Pierwsze zdjęcie posągu wykonane w XIX wieku.

Jednak z czasem Plac Ramzesa okazał się miejscem nieodpowiednim dla pomnika, który był narażony w owym miejscu na korozje z powodu zanieczyszczeń powietrza oraz ciągłe wibracje z ruchu ulicznego i metra. Rząd egipski podjął decyzję o przeniesieniu go w bardziej odpowiednie miejsce.

 Plac Ramzesa w Kairze.

Podjęto decyzję, iż monument zostanie postawiony w GEM (Great Egyptian Museum*). Transport pomnika z Placu Ramzesa do Gizy był wyzwaniem technologicznym, które było planowane od 2002 r. Posąg waży około 83 ton. Wykonano replikę, którą przetransportowano na kilka tygodni przed planowanym rzeczywistym ruchem wzdłuż planowanej trasy do Gizy, aby przetestować proponowany proces relokacji. Przeniesienie repliki miało miejsce 25 sierpnia 2006 r. Podczas dziesięciogodzinnego transportu posąg został owinięty i pokryty pianką gumową. Dwie ciężarówki z płaskim grzbietem niosły ciężar posągu i jego konstrukcji podtrzymujących, gdy podróżował w pozycji pionowej. Później replika posągu stanęła na Placu Ramzesa, na miejscu oryginalnego posągu. 

Replika stojąca dzisiaj na Placu Ramzesa.

 W przeddzień transportu.

Pomimo krytyki tej akcji, ze względu na jej koszty oraz z obawy, iż w Gizie pomnikowi również będą grozić zanieczyszczenia, ostatecznie został on przetransportowany do GEM pod koniec 2018 roku. Jednak dzięki większym funduszom oraz postępowi technologicznemu plan uległ kilku poprawkom. Posąg przebył 30km z prędkością 5km/h, a sama akcja kosztowała 5 milionów funtów egipskich.
 

 Transport na Płaskowyż Giza.

 

 Wjazd do GEM.

Dzisiaj Ramzes II wita odwiedzających GEM spoglądając na nich kamiennymi oczyma oraz posyłając tajemniczy uśmiech, tak charakterystyczny dla jego przedstawień.

Posąg ustawiony w GEMie.

 

Widok na plac budowy GEM.

*GEM - jest wciąż w budowie. Budowa rozpoczęła się 12 marca 2012 roku. Muzeum jest już częściowo otwarte. Otwarcie całego obiektu planuje się na 2020 rok. Będzie to największe muzeum poświęcone Starożytnemu Egiptowi na świecie. Jak na razie miano największego muzeum posiada Museo Egizo w Turynie, we Włoszech.